عملکرد شورای مرکزی نظام مهندسی کشور زیر ذره‌بین نگاه انتقادی
محمدرضا محمدیان، مدرس و پژوهشگر حقوق مهندسی، در یادداشتی که به‌تازگی نوشته، به واکاوی و نقدِ وضعیت، عملکرد و کارنامه‌ی شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی پرداخته و آن را از جنبه‌های گوناگون بررسی کرده است. در بخشی از یادداشت او می‌خوانیم: «سازمان نظام مهندسی ساختمان از نظر شکلی سازمانی غیرانتفاعی است، ولی متاسفانه از نظر محتوایی کاملاً دولتی شده و در اشرافیتِ سیاستمدارانی قرار گرفته که میلی به رفع موانع و معضلات آن ندارند». در این گزارش متن کامل یادداشتِ یادشده را برای دوستدارانِ موضوع بازنشر کرده‌ایم: مقدمه خـدمات فنـی و مهندسـی کـه یکـی از ستون‌های اصلی توسعه اقتصادی کشورها است، مجموعه ای از روش‌ها و ابزارهایی است کـه بـا اسـتفاده بهینه از منابع و عوامل تولید شامل سرمایه، مواد اولیه و نیروی انسانی، امکان ارائه کالاها و خدمات رادر جامعه فراهم می‌کند.. در ایران این خدمات هم اکنون در چارچوب قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب اسفند ماه ۱۳۷۴ برعهده سازمان نظام مهندسی ساختمان نهاده شده که ماهیتاً سازمانی غیرانتفاعی بوده و تابع قوانین و مقررات عمومی حاکم بر مؤسسات غیرانتفاعی می‌باشند، در گذشته تشکل‌های غیردولتی همانند ساختار سیاسی عمدتاً حول یک فرد شکل می‌گرفتند. فردی که بنا بر ویژگی‌های شخصی خود بر گروهی که براساس یک نیاز مشترک شکل گرفته بود؛ حاکم می‌شد. یا اینکه براساس یک نیاز عمومی ایده تشکیل یک گروه را مطرح می‌نمود و خود هدایت آن را برعهده می‌گرفت. اما انسان امروز از تشکیل یک سازمان غیردولتی صرفاً به ارضای نیازهای خود نمی‌اندیشد و فقط در فکر تأمین منافع خود نیست. اهداف او از خواسته‌های یک فرد، گروه و یک جامعه فراتر می‌ر ود. او حتی اهدافی فراتر از زمان حاضر را مد نظر دارد. زمانی که این سازمان‌ها در قالب ساختاری غیردولتی فعالیت می‌نمایند و نسبت به بحران‌ها تحلیلی ارائه می‌دهند که علاوه بر رعایت نکات مورد قبول معیارهای جهانی، سبک و سیاق انتقادی نیز داشته باشد طرف مقابل را می‌تواند نسبت به بسیاری از مطالب ارائه شده به مقصد خاص راهنمایی کند. این سازمان‌ها در بخشی که متصدی برداشت انتقادی از برخی معضلات جامعه می‌باشند به شکلی این سبک و سیاق انتقادی را مطرح می‌کنند که حساسیت موضوع از ذهن برطرف می‌شود و یا لااقل طرف مقابل از جواب ارائه شده راضی شود. در این راهبرد کلی تحلیل‌های انتقادی زیادی درخصوص عملکرد سازمان نظام مهندسی ساختمان و بطور خاص شورای مرکزی این سازمان مطرح می‌گردد، لکن با قبول برخی کاستی‌های و کمبودها در بسیاری متاسفانه سایه حضور شخصیت‌های دولتی مانع از اثرگذاری تصمیمات این سازمان شده است دراین یاداشت پیرامون پاسخ این سئوال که آیا واقعاً سازمان نظام مهندسی ساختمان سازمانی غیرانتفاعی و غیردولتی است؟ چرا که در بسیاری از موارد طی بیش از دو دهه پس از تأسیس و تشکیل این سازمان‌ها دخالت‌های همه جانبه دولت‌ها در ادوار مختلف و انتخاب مدیرانی با مقاصد کاملاً سیاسی بر فعالیت اجتماعی واهداف تعریف شده آن تأثیرات نامطلوبی داشته است. برای پاسخ به این سئوال ابتدا باید سازمان غیر دولتی را تعریف کنیم: تعریف سازمان غیردولتی براساس تعریف کلاسیک، سازمان‌های غیردولتی سازمان‌هایی هستند که دارای ساختار سازمانی مشخص‌اند. با این حال تشکل‌هایی که امروزه در ایران به عنوان سازمان غیردولتی شناخته می‌شوند کمتر دارای ساختار سازمانی مشخصی هستند. برخی از تشکل‌ها فقط گروه‌هایی از افراد هستند که اهداف و منافع مشترکی را دنبال می‌کنند. آنچه که امروز سازمان‌های غیردولتی را در سطح جامعه معرفی کرده تنها تجمع تعدادی حول اساسنامه و مرامنامه‌ای است که به دنبال اهداف و معیارهای مشترک به وجود آمده است. در ماده۳قانون پیش گفته، هدف از تأسیس سازمان را چنین بیان کرده است.:" برای تأمین مشارکت هر چه وسیع‌تر مهندسان در انتظام امور حرفه ای خود و تحقق اهداف این قانون در سطح کشور سازمان نظام مهندسی ساختمان که از این پس در این قانون به اختصار سازمان خوانده می‌شود و در هر استان یک سازمان به نام سازمان نظام مهندسی ساختمان استان که از این پس به اختصار سازمان استان نامیده می‌شود، طبق شرایط یاد شده در این قانون و آئیننامه اجرایی آن تأسیس می‌شود. سازمان‌های یاد شده غیرانتفاعی بوده و تابع قوانین و مقررات عمومی حاکم بر مؤسسات غیرانتفاعی می‌باشند.." در رأس این سازمان شورای مرکزی قرار گرفته که اعضای آن ازطریق هیأت عمومی انتخاب می‌گردد و تاکنون نیز هفت دور برگزار شده و هشتمین دوره آن درشرف اجرا می‌باشد.  |
